Online Çeviri

Denize Aşığız Ama Kuruyoruz!

1950’lerden beri dijitalleşen dünyamızın sorunlarıyla makinelerin yardımı olmadan baş edemiyoruz, uzun bir süredir. Bu noktada önemli olan problemlerin kaynağına inmekti aslında. Problemleri sistem mi yaratmıştı? Yoksa zaman içinde doğal olarak bu noktaya mı gelmiştik? Biraz felsefi yönü de olan bu soruları daha somut verilerle sizlere cevaplandırmaya çalışacağız. Hayatımızın her yerini çevreleyen dijitalleşme, online çeviri adı altında bir hizmeti de bizlere sundu. Bu makalemizde “online çeviri nedir, ne değildir?” sorusunu “online çeviri hizmeti neyi vaat edemez?” sorusuyla birleştirip, cevaplandırmak istedik. Nedir bu online çeviri ve hayatımızı gerçekten kolaylaştırıyor mu?

Online Çeviri Hizmeti

Online çeviri, çok dilli makinelerin hazır veriler ve internet tabanlı araştırmalar sonucunda bizlere sunduğu bir çeviri hizmeti. Hatta son yıllarda algoritmalar da gelişerek çeviri hizmeti almak istediğiniz dokümanın genel olarak neyle ilgili bir metin olduğunu ve metnin tonunu da algılayabilir hale geldi fakat asıl sorun online çeviri hizmeti sunan makinelerin belli bir dil temelinde çevirileri işlemesi. Mesela Google Çeviri Robotu İngilizceyi temel alan ve girilen veriyi kendi içinde İngilizceye çevirdikten sonra talep edilen dile çevirip, çıktı verebilen bir robot. Systran, DeepL gibi online çeviri araçları içinde en çok tanınanı da hala Google Çeviri Robotu, şüphesiz. Sürekli aradil yardımıyla online çeviri hizmeti veren bu araçlar bir şeyleri yanlış yapıyor olabilir mi? Aslında dil bozumuna kadar giden vahim bir yolda olabilir miyiz? İşte bu soruları da diğer bir başlık altında cevaplandırmaya çalışacağız.

Online Çeviri Hizmeti Neyi Vaat Edemez?

Hızlı, güçlü ve etkili… Online çeviri robotları! Arı gibi çalışan kapitalist düzen bizi çoğu şeyden mahrum bırakıyor: Farklı renklerden, kokulardan, çeşitlilikten, değişimden… Online çeviri hizmeti hızıyla, kolay kullanımıyla, her yerden erişilebilir olmasıyla size kendi etrafında dönen bir dünya yaratıyor gibi gözükebilir ama konu dilin duygu evrenini farklı bir kültürde yaratmaya geldiğinde online çeviri hizmetleri kodların ötesine geçemiyor. Neden peki? Çünkü bir konuda derinliğe inebilmek için yaşanmışlığa ihtiyacımız var. Demek oluyor ki online çeviri hizmeti sağlayan makinelere isterseniz okuma yetisi kazandırın okuduklarını hayata aktaramadıkları ve hayatla bağdaştıramadıkları sürece online çeviri hep sığ ve hep bir limana bağlı kalacak. Farklı dil bilgisi yapılarını, metindeki alaycılığı, hitabeti aktaramamaya devam edecek. Şiir, deyim gibi daha kısa, öz ama derin eserlerin çevirilerine hiç girmiyorum… Belki de online çeviri hizmeti, çevirmenlerin kurduğu ağlarla örülmeli, makineler de veri toplamak ve geliştirmek için birer araç olmalı. Yoksa sığ limanlarda dillerimize kavuşabilmek için Pers mitolojisinde karşımıza çıkan, denize aşkından ölüp biten Butimar gibi kuruyacak, yok olacağız.